Puber-hersenen zijn volop in ontwikkeling. De slaap verschuift naar een later tijdstip door vertraagde melatonine-aanmaak en beeldschermgebruik. Toch hebben kinderen in de puberleeftijd voldoende uren slaap nodig. Slecht slapen heeft veel gevolgen voor de ontwikkeling van pubers mentaal, emotioneel en fysiek.
Slapen als een roos kun je leren! Ook als je een puber bent!
Voor ouders:
Heeft uw puber moeite met inslapen en wil hij/zij graag in het weekend uitslapen? Let dan goed op! Door de combinatie van laat inslapen en vroeg opstaan voor school, werk of sport ontstaat een slaaptekort. Slaaptekort wordt vaak onderschat terwijl het grote gevolgen kan hebben. Het is zinloos om chronisch slaaptekort alleen te compenseren met uitslapen in het weekend. Snoozen biedt kwalitatief geen goede slaap en door uitslapen raakt het bioritme in de war. Zowel de diepe slaap in het begin van de nacht als de REM-slaap in de tweede helft van de nacht zijn essentieel. Door onrust of verveling bij het wakker liggen pakt een puber zijn mobiele telefoon erbij. Het blauwe licht uit het scherm ontregelt de biologische klok. Gevolgen van slaaptekort bij jong volwassenen kunnen zijn:
- vermoeidheidsklachten,
- verminderde weerstand,
- gedragsproblemen,
- meer risicogedrag,
- concentratieproblemen,
- verminderde leerprestaties,
- hoofdpijn en
- op de langere termijn: angst, depressie,
- hart- en vaatziekten,
- verslavingsgevoeligheid (eetprobleem, gamen),
- diabetes en obesitas.
Vaak worden melatoninepillen aangeraden en ingenomen om beter te kunnen slapen. Dit is echter niet altijd de oplossing. Verkeerd melatoninegebruik kan juist slaapproblemen veroorzaken. Albertine heeft hier wetenschappelijke artikelen over, ter informatie.
Voor kinderen:
In de puberteit verschuift je slaap gemakkelijk naar latere tijden. Door school of sport verplichtingen moet je er weer op tijd uit. Het moe worden daarvan wordt ook wel een sociale jetlag genoemd.
Wanneer de slaap echt chronisch naar latere uren verschuift spreken we van het vertraagde slaapfase syndroom. (DSPS)
Tussen je 14e en 17e heb je toch echt negen uur slaap nodig. Wanneer je om 23.30 uur naar bed gaat en om 00.30 uur pas slaapt en je moet er weer om 7.00 uur uit creëer je dus een fors slaaptekort. Hier kun je serieus last van hebben. Wellicht word je lui genoemd of wordt je hangerige gedrag niet begrepen. Hieronder leg ik uit dat je je slaaptekort serieus moet proberen te voorkomen en dat voldoende slaap je zal helpen gezond en fit te blijven. Goede schoolresultaten zijn echt een opluchting.
Gevolgen van slaapproblemen:
Waaraan merk je dat je te weinig slaap krijgt? Je hebt
- gebrek aan energie,
- bent slaperig overdag,
- je voelt je somber en hebt een kort lontje,
- weinig interesse of zin in dingen en
- je schoolresltaten gaan naar beneden. Door vermoeidheid en concentratieproblemen samen met een lagere motivatie dalen je schoolcijfers en dit op zijn beurt demotiveert weer om je best te gaan doen. Uit al deze gevolgen kan angst of een depressief gevoel ontstaan. Ook je sociale leven kan geheel verstoord worden door dat jij slaapt of moe bent als je vrienden juist bij elkaar komen om te sporten of te chillen.
Een belangrijke bijkomende component van slaaptekort is onverantwoordelijk gedrag. Je blijft op je mobiel typen ook al is het druk in het verkeer, je neemt nog wat extra glazen alcohol ook al ben je al aardig aangeschoten, je piept toch even door het rode stoplicht, je schopt/slaat toch die bal keihard ook al staat er iemand dichtbij en in de weg….. Deze keuzes zijn minder goed afgestemd in je hersenen door je slaaptekort. Je inschattingsvermogen en je beslissingen zijn minder gefundeerd omdat je minder helder kunt denken.
Als laatste kan slaaptekort zorgen dat grotere kans hebt op hart- en vaatziekten, je kunt er dikker door worden. Normaliter herstelt je slaap allerlei lichamelijke en geestelijke processen en begin je de volgende dag weer met een schone lei. Bij chronisch slaaptekort wordt er dus chronisch half werk geleverd in de nacht en ben je onvoldoende hersteld. Hierdoor kan onder andere je metabolisme ontsporen. Je krijgt meer zin in koolhydraten en vetten en je gaat vaker en meer eten.
Slapen als een roos, je kunt het leren!
Zoals je leest kan jouw slaaptekort je flink dwarszitten. Jijzelf lijdt hieronder, maar ook je ouders, school en je sport. Wacht niet lang om hier iets aan te doen. Met mijn professionele hulp en adviezen kom je vooruit. Je krijgt inzicht in wat ‘slaap’ eigenlijk is en praktische tips om overdag en ‘s nachts toe te kunnen passen. Daarnaast voel je je ook serieus genomen omdat ik als slaapoefentherapeut weet hoe het werkt wanneer je slaaptekort hebt. Je voelt je dus lang niet altijd lui, laks, futloos en sjacherijnig door je pubertijd….wellicht WEL door je slechte nachten! Je gedachten en controle mechanisme pakken we ook aan, waardoor je inzicht krijgt in piekeren en de lat wellicht op een andere hoogte kan leggen. Als het ware leer je af en toe op een krukje te gaan staan!
